QĐND - Cuộc khủng hoảng chính trị ở U-crai-na không chỉ đẩy quan hệ chính trị-kinh tế giữa Ki-ép và Mát-xcơ-va rơi vào căng thẳng mà còn khiến hợp tác quân sự giữa hai nước bị đình trệ. Ngày 4-4 vừa qua, U-crai-na đã tuyên bố ngừng hợp tác quân sự với LB Nga với lý do Mát-xcơ-va di chuyển quân tới gần biên giới U-crai-na. Tuy nhiên, việc “đóng băng” hợp tác quân sự có thể gây phương hại đến cả hai nước...
| "Lợi bất cập hại" U-crai-na có các mối liên hệ rất gần gũi trong lĩnh vực công nghiệp quân sự với Nga bởi lẽ, toàn bộ tổ hợp công nghiệp quân sự của nước này gắn chặt với các đơn hàng của Mát-xcơ-va. Tuy nhiên, theo như lời Phó thủ tướng thứ nhất U-crai-na, Vi-ta-li Y-a-rê-ma (Vitaly Yarema), Ki-ép buộc phải dừng cung cấp các sản phẩm quân sự cho Nga vì lo sợ chúng có thể được sử dụng để chống lại U-crai-na nếu căng thẳng quân sự gia tăng.
Việc U-crai-na dừng hợp tác quân sự với Nga có thể gây bất lợi về mặt kỹ thuật quân sự cũng như gây thiệt hại về kinh tế cho cả hai nước. Hiện nay, các mặt hàng xuất khẩu quân sự của U-crai-na, trong đó có các động cơ của tên lửa, ra-đa, động cơ cho trực thăng…, chiếm tới hơn một nửa hàng nhập khẩu quân sự của Nga. Nhà phân tích quân sự U-crai-na Xéc-gây Giờ-ghu-rét (Sergey Zgurets) ước tính, Ki-ép có thể mất khoảng 600 triệu USD/năm từ việc ngừng hợp tác quân sự với Mát-xcơ-va. Không có đơn hàng từ Nga, các xí nghiệp quân sự U-crai-na sẽ nhanh chóng phá sản. Trong khi đó, Phó thủ tướng Nga Đmi-tri Rô-gô-din (Dmitry Rogozin), phụ trách ngành công nghiệp quốc phòng, cảnh báo việc U-crai-na hủy các hợp đồng quân sự với Nga sẽ làm hủy hoại ngành công nghiệp U-crai-na vì "những động cơ, sản phẩm hàng không và ngành công nghiệp quốc phòng mà U-crai-na cung cấp cho Nga đang giúp tạo ra hàng chục nghìn việc làm và là nguồn thu lớn nhất của U-crai-na hiện nay". Tuy nhiên, việc U-crai-na quyết định “đóng băng” hợp tác quân sự với Nga có thể làm phương hại đến khả năng tác chiến của các lực lượng vũ trang Nga, bởi lẽ các lực lượng này phụ thuộc khá nhiều vào tổ hợp công nghiệp quốc phòng U-crai-na. Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu chính trị-xã hội Nga V. Ép-xê-ép (Vladimir Evseev) cho rằng, sự lệ thuộc này là khá lớn, nhất là trong việc duy trì khả năng sẵn sàng tác chiến của các tên lửa hành trình RS-20V Voevoda (Mỹ và NATO gọi là SS-18 Satan) được bố trí dưới lòng đất. Theo báo Độc lập (Nga), tên lửa hành trình RS-20V Voevoda là tên lửa mạnh nhất của quân đội Nga. RS-20V Voevoda được sản xuất vào những năm 80 của thế kỷ trước tại một nhà máy công nghiệp quốc phòng của Liên Xô đóng tại Đnê-prô-pê-trốp-xcơ (U-crai-na). Mặc dù được sản xuất cách đây nhiều năm, song tên lửa này vẫn là một trong những phương tiện hiệu quả nhất trong việc triển khai hệ thống phòng thủ chống tên lửa. Về kỹ thuật, hệ thống tên lửa này của Nga không có phiên bản tương tự trên thế giới, vì vậy, việc duy trì khả năng tác chiến cao của các tên lửa này là một trong những mục tiêu chiến lược hàng đầu của quân đội Nga. Cho đến nay, nhà máy của U-crai-na vẫn bảo đảm việc bảo vệ bản quyền và bảo hành cho các tên lửa đang được sử dụng ở Nga. Nếu tiếp tục được các chuyên gia U-crai-na bảo dưỡng tốt, số tên lửa này vẫn có thể trực chiến đến giai đoạn 2019-2021. Vì vậy, trong trường hợp hợp tác kỹ thuật-quân sự với U-crai-na bị gián đoạn, các chuyên gia Nga sẽ phải tự kiểm tra tình trạng kỹ thuật của các tên lửa này hoặc phải thay bằng loại tên lửa khác với giá thành rất cao. Ngoài ra, Ki-ép còn có thể “chọc gậy vào bánh xe Nga” trong một số lĩnh vực khác như chế tạo tàu chiến, máy bay chiến đấu. U-crai-na hiện là nhà cung cấp duy nhất các loại tuốc-bin cho ngành công nghiệp đóng tàu chiến của Nga và thực hiện việc bảo dưỡng, giám sát tình trạng hoạt động của các hệ thống phát điện trên tàu chiến. Tất nhiên, với trình độ công nghệ và nguồn chất xám hiện có, Nga hoàn toàn có thể loại bỏ sự lệ thuộc vào U-crai-na. Tuy nhiên, việc này đòi hỏi phải có thời gian và tốn kém chi phí lớn. Ai sẽ thế chân U-crai-na? Trong bối cảnh chính quyền lâm thời Ki-ép đã nghiêng hẳn sang phía Tây, Nga tuyên bố cần điều chỉnh hoạt động của các tổ hợp công nghiệp quân sự nước này nhằm giảm sự phụ thuộc vào công nghệ nước ngoài. Ngoài việc chuyển hướng vào công nghệ và sản xuất nội địa, Mát-xcơ-va đang tìm đến Bê-la-rút, nước có thể thế chỗ cho U-crai-na trong các đơn đặt hàng quân sự với Nga. Trong cuộc gặp với Tổng thống Bê-la-rút A. Lu-ca-sen-cô (Alexander Lukashenko) tại thủ đô Min-xcơ ngày 1-4 vừa qua, Phó thủ tướng Nga Đ. Rô-gô-din đã khẳng định rằng, Bê-la-rút sẽ nhận được nhiều đơn đặt hàng của Nga hơn nữa khi Nga rút bớt các hợp đồng quân sự với U-crai-na. Đương nhiên, được “hưởng” thừa kế các hợp đồng quân sự với Nga là một mối lợi không thể bàn cãi với Min-xcơ bởi nếu như không có các đơn đặt hàng của Nga, nhiều khu phức hợp công nghiệp-quốc phòng của Bê-la-rút có thể sẽ phá sản. Ngược lại, nếu Bê-la-rút hợp tác chặt chẽ với Nga, các khu phức hợp công nghiệp-quốc phòng của Bê-la-rút sẽ phát triển, sẽ được hiện đại hóa. Vì thế, không có lý do gì Bê-la-rút lại từ chối Nga. Vấn đề ở chỗ, liệu Bê-la-rút có thể lấp đầy khoảng trống U-crai-na để lại trong nền công nghiệp-quốc phòng Nga hay không? Các chuyên gia Bê-la-rút hiện đang nghi ngại về việc Bê-la-rút dựa vào khả năng nào để có thể thay thế U-crai-na. Thực tế, U-crai-na có bề dày lịch sử trong việc đáp ứng tới hơn 50% nhu cầu tên lửa đạn đạo liên lục địa của Nga và những tên lửa này chứa hơn 80% số đầu đạn hạt nhân của Nga. Nền công nghiệp quốc phòng Bê-la-rút chắc chắn sẽ không thể bù đắp con số này, cũng như không thể “lấp đầy khoảng trống mà U-crai-na để lại cho Nga”, khi hai bên “đóng băng” các hợp đồng quân sự song phương. Hơn nữa, nền kinh tế Bê-la-rút cũng đang trong tình trạng èo uột, khó đứng vững nếu không nhận được sự hỗ trợ tài chính từ bên ngoài. Một điều trớ trêu khác là hầu hết các thiết bị quân sự mà Nga đang triển khai tại Crưm và biên giới với U-crai-na lại được sản xuất bởi ngành công nghiệp quốc phòng U-crai-na. Những thiết bị này bao gồm các động cơ trên trực thăng, một phần lớn động cơ trên tàu chiến và khoảng 50% số tên lửa không đối không trên các máy bay chiến đấu của Nga… Tuy nhiên, động thái Nga chuyển hướng sang Bê-la-rút cho thấy, nước này đang quyết tâm tìm hướng đi mới, bất chấp mọi hậu quả từ việc ngừng hợp tác quân sự với U-crai-na. LINH OANH |
0 nhận xét:
Đăng nhận xét